Cevat Dereli

(1900-1989)

 Cevat Dereli, 1900’de Rize’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra Sanayi-i Nefise Mektebine giren Dereli, burada önce Hikmet Onat’ın atölyesinde, bir yıl sonra da İbrahim Çallı’nın atölyesinde çalıştı. Öğrenimine devam ederken Osmanlı Ressamlar Cemiyeti sergilerine katildi. 1922-1923 yılları arasında ressam arkadaşlarıyla birlikte Yeni Ressamlar Cemiyetini kurdu. 1924 yılında mektepten mezun olup devlet yarışmasını kazanarak burslu bir şekilde Paris’e gitti. Julian Akademisinde ve Paul Albert Laurens atölyesinde çalıştı.

 1929'da Güzel Sanatlar Akademisinde Nazmi Ziya atölyesinde muallim muavini olarak görev aldı. Aynı yıl Paris'teki diğer Türk ressam arkadaşlarıyla birlikte kurduğu, daha sonra İstanbul’da ve başka şehirlerde de açtıkları Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Cemiyetinin Ankara'da açtığı resim sergisine katkıda bulundu.  1932'de Akademi'deki görevinden ayrılıp, İstanbul Tıp Fakültesinde desinatörlüğe geçti ve anatomik planlar çizdi. 

 1937'de CHP’nin düzenlediği yurt gezilerine de katıldı. Bu gezilerde İki grup halinde ressamlar Anadolu'nun çeşitli illerine resimler yapmak üzere gönderildiler. CHP yurt gezileri ile birlikte düzenlenen Birinci Devlet Resim ve Heykel Sergisinde de Sinop’ta yaptığı peyzajla birincilik kazandı.

 Dereli, yurtdışında da birçok karma sergiye katılmıştır. 1956 yılında Venedik Bienaline, Paris, Amsterdam ve Moskova sergilerine katıldı. 1958'de Brüksel’de düzenlenen 50 Yıllık Modern Sanat Sergisine katıldı.

 Yaptığı ilk resimlerde empresyonizmin etkileri görülür. Kendi sanatını Türkiye'ye döndüğü 1928’de yaptığı Boğaziçi’ni, Beylerbeyi sırtlarını konu aldığı peyzajları ile tanıtmaya başlamıştır. Bu yıllardan sonra da Dereli'in peyzaj resimleri yapmaya devam etmiştir. Eserlerinde köy görünümleri ve yaşamı gibi konulara ağırlık vermiştir. Ürgüp, Bursa, Kayseri, Sinop gibi taşra şehirleri eserlerinde önemli yer tutmuştur. Ama aynı zamanda İstanbul'u da resimlerinde bulundurmuştur. Boğaz’ı ve Adalar’ı figüratif anlayışta resimlerinde işlemiştir. Sonraki eserlerinde Türk minyatürlerinden de faydalanmıştır.

 Dereli, 23 Temmuz 1989’da İstanbul’da vefat etmiştir.